Her insan bazı konularda evham ve takıntılara kapılabilir. Ancak bu takıntılar günlük aktiviteleri kısıtlayabilecek düzeye gelirse ve günlük yaşamı olumsuz anlamda etkilerse ruhsal hastalığa (obsesif kompulsif bozukluk) işaret eder. Yaşamı kötü etkilemeyen, çözümü bulunan ve kısa sürede bastırılabilen takıntılar ruhsal bozukluğa işaret etmez, doğaldır. Fakat obsesif kompulsif bozukluk, yaşamı kısıtlayıcı hale getiren aşırı sıkıntı ve huzursuzluğa sebep olan ruhsal hastalıktır.
OKB (obsesif kompulsif bozukluk) insanları tekrarlayan düşüncelerle ve eylemlerle kısıtlar. Kontrol edilemeyen ve tekrarlanan düşünceler (obsesyon) insanları huzursuz eder, gerginleşmelerine sebep olur. Kişiler, kontrol edemedikleri, yinelenen ve stres yaratan bu düşünceleri akıldan uzaklaştırmak için çeşitli davranışlar (kompülsiyon) sergilerler.
En sık bilinen obsesyon belirtileri
Hata yapmaktan korkma
Mikrop bulaşmasından korkma
Günahkar düşünmekten korkma
Aşırı kuşku
En sık bilinen kompülsiyon belirtileri :
Devamlı olarak ellerini yıkama
Ocak, kapı kilidi gibi şeyleri devamlı kontrol etme
Gereksiz eşyaları biriktirme
Belirli kelimeleri ya da cümleleri tekrar etme
Obsesif kompulsif bozukluk kimlerde daha çok görülür?
Kadınlarda daha sık görülür. Okul öncesi çocuklar dahil olmak üzere her yaş grubunda görülebilir. Fakat genel olarak, ergenlik döneminde, 20-30’lu yaşlarda başlar.
Sebepleri nelerdir?
Kesin bir sebep tespit edilemese de çevresel ve biyolojik faktörlerden kaynaklanabileceği varsayımları üzerinde durulmaktadır. OKB’li kişilerin anne veya babalarında, birinci dereceden akrabalarında da çoğu zaman OKB görülmüştür. Bu yüzden genetik durumların OKB oluşuma sebep olduğu varsayımı vardır.
Çocukluk çağı travmaları, kişilik özellikleri, beyin işlevlerinde bozulma, taciz, yaşamsal değişiklikler gibi durumların da OKB’ye sebebiyet verdiği varsayımları bulunmaktadır.
Tedavinin önemi nedir?
OKB yaşamı önemli ölçüde kısıtlar ve kişinin gerilmesine, stres olmasına ve tekrarlayan manasız eylemler yapmasına sebep olur. Sosyal yaşamı kişiye zehir edebilir. Bu yüzden obsesif kompulsif bozukluğu olan kişilerin bir psikiyatri uzmanı yardımına başvurması ve profesyonel destek alması gerekir.
Psikiyatri, bilişsel davranış terapisi veya ilaç tedavisiyle OKB’nin giderilmesine ve kişinin normal yaşamına dönmesine odaklanır. Bu konu hakkında sorularınız varsa alanında uzman Dr. Mustafa Erkan‘a başvurabilirsiniz.