Uyum bozuklukları, stresin sebep olduğu ve kişinin sevdiği birini kaybetmesi gibi bir stres etkeniyle mücadele edemediği zamanlarda ortaya çıkan durumlardır. Kayıp, kaza ya da köklü değişim gibi stres sebeplerine verilen duygusal ve davranışsal tepkilerdir.
Stres etkenine verilen tepkiler, kişi duruma adapte olduktan sonra ortadan kalkar. Uyum bozuklukları 6 ay içinde sonlanır, 6 ayı aşarsa kronik uyum bozukluğu söz konusudur.
Uyum bozukluklarına sebep olan stres etkenleri nelerdir?
Taşınma, şehir değiştirme, kaza geçirme, sevilen birinin ölümü, iş kaybı, ameliyat olma, ağır bir hastalık gibi etkenler stresli süreçler olduğu için uyum bozukluklarına sebep olabilir. Uyum bozukluklarında stres ana etken olsa da kişiye verilen destek, bireyin benlik gücü ve stresi algılama şekli gibi faktörler de hastalığın niteliğine etkide bulunur.
Uyum bozukluklarının belirtileri nelerdir?
Umutsuzluk hissi, endişe, uyku problemleri, iştah kaybı ya da fazla yemek yeme, anksiyete, halsiz hissetme, üzüntü gibi belirtileri vardır. Daha ciddi belirtiler de mevcuttur. Nefes darlığı, göğüs ağrısı, kalp atışının anormal olması, kavgacı olma, toplum kurallarını ihlal etme gibi belirtiler de uyum bozukluklarına işaret eder.
Uyum bozuklukları hangi kişilerde daha fazla görülür?
Uyum bozuklukları sık rastlanan bir durumdur. Ergenliğe ya da yaşlılığa geçiş gibi yaş dönümlerde daha sık görülür. Ayrıca, benlik saygılarında düşüş olan ve depresyona yatkın kişilerde de sıklıkla görülür.
Ergenlik döneminde oldukça sık görülen uyum bozukluklarında sosyal destek ve psikolojik destek oldukça önem taşır. Bu desteklerden mahrum kalan ergenler beş yıl içinde majör bir psikiyatrik bozukluğa yakalanabilir. Bu yüzden, uyum bozuklukları yaşayan gençlerin bir uzman psikiyatri yardımıyla destek alması önemlidir.
Nasıl tedavi edilir?
Psikoterapi ve ilaç tedavisi kullanılır. Psikoterapi, kişinin stres sebebini ve hayatını nasıl etkilediğini anlamasını, kişinin kendi gücünü fark ederek başa çıkma kapasitesini arttırmayı amaçlar. Stres etkenlerini azaltmaya veya uyum arttırmaya yöneliktir.
Uyum bozukluğu tedavisi hakkında sorularınız varsa veya tedavi istiyorsanız, Dr. Mustafa Erkan’a ulaşabilirsiniz.