Uyku Bozuklukları
Uyku bozukluğu, özellikle depresyon gibi duygudurum bozukluklarının temel belirtileri arasında yer alır. Bunun yanı sıra uyku bozukluğu kendi başına ayrı bir bozukluk kategorisi olarak ifade edilebilir. Beden sağlığı bozulan bireylerin en fazla sorun yaşadıkları konuların başında uyku sorunu gelmektedir. Bedensel ve ruhsal bozukluklar ağır uyku bozukluklarına neden olabildiği gibi birincil uyku bozuklukları da psikolojik sorunlara zemin hazırlayabilmektedir. Kişinin uyku sorunu yaşaması, bireyin iş, özel hayatını olumsuz etkilemekte ayrıca kişinin işlevselliğini bozabilmektedir.
Uyku, insan hayatı, insanın fizyolojisi açısından son derece önem taşıyan konuların başında gelmektedir. İnsan yaşamının yaklaşık 1/3’ ü uykuda geçmektedir. Uykuda geçirilen zamanın kaliteli olması bireyin yaşamında belirleyici etkiye sahiptir.
Uykunun İşlevi
- Uyku esnasında beyinde zihinsel aktiviteler devam etmektedir. Beynin birtakım işlevlerini devam ettirebilmesi için uykunun gerçekleşmesi hayati öneme sahiptir, zorunludur.
- Uykunun süresi her bireyde farklılık gösterebilir. Normal yetişkin bireyler için uyku süresi ortalama 7 ile 8 saat aralığında olsa bile kimileri daha az uyur kimileri ise daha fazla uyumaktadır. Ne kadar uykuya ihtiyacımız olduğunu belirleyen şeyler; biyolojik, öğrenme, alışma temelli faktörlerdir.
Uyku Bozukluklarının Görülme Sıklığı
- Süreğen uyku bozukluklarının genel yaygınlığı % 10-15
- Uyku bozuklukları daha çok kadınlarda görülmektedir.
- Uyku bozuklukları, ileri yaştaki bireyleri, bedensel ya da ruhsal herhangi bir sorunu olan kişileri daha çok olumsuz etkilemektedir.
İnsanların çoğu zaman zaman uyku problemleriyle karşılaşabilmektedir. Kişinin bedensel ya da psikolojik olarak hastalık durumunun olması kişinin uykusunu bozabilmektedir.
Uyku Bozuklukları Nelerdir?
- Aşırı Uyuma Bozukluğu
- Uykusuzluk Bozukluğu ( insomnia)
- Soluk Almaya Bağlı Uyku Bozuklukları
- Sirkandiyen Ritim Uyku – Uyanıklık Bozuklukları
- Parasomniler
- Kâbus Bozukluğu
- REM Uykusu Davranış Bozukluğu
- Huzursuz Bacak Sendorumu
- Merkezi Uyku Apnesi
- REM Dışı Uykuda Uyarılma Bozuklukları
- Madde/ İlaca Bağlı Uyku
şeklinde çok sayıda uyku bozukluğu tanısı vardır.
Ruhsal Bozukluklarda Uyku
Ruhsal bozukluklarda farklı uyku sorunlarıyla sık sık karşılaşılır. Esasında bireyin düşünce, duygu ve davranışları üzerinde etkide bulunarak bireye ruhsal acı, bunaltı veren her türlü psikiyatrik bozukluk uykunun da bozulmasına neden olabilmektedir. Herhangi bir ruhsal bozukluk tanısı almamış bireyler bile uzun süre uykusuz kaldıklarında; duygularının ifadesinde azalma, başka insanların duygu-davranışlarını anlamada azalma, bunaltı, depresyon hissi, paranoid düşünceler şeklinde belirtiler yaşamaktadırlar.
Uyku bozuklukları kategorisi altında farklı bozukluklar söz konusudur. Her uyku bozukluğunun nedeni, görülme sıklığı, tedavisi farklı olabilmektedir. Dolayısıyla bozukluğa ilişkin tedavi yönteminin nasıl olacağını belirleyebilmek için tanının psikiyatrist tarafından doğru konulması önem taşımaktadır.
